Στο θέατρο Φούρνος, στα Εξάρχεια, παρουσιάζεται για δεύτερη χρονιά το έργο της Σβετλάνα Αλεξίεβιτς «Ο πόλεμος δεν έχει πρόσωπο γυναίκας» με πρωταγωνίστριες τις Κάτια Γέρου και Ναταλία Γεωργοσοπούλου.
Δύο γυναικείες φιγούρες καταθέτουν ένα σύγχρονο μαρτυρολόγιο για τη συμμετοχή της Σοβιετικής Ένωσης στο Β’ Παγκόσμιο πόλεμο. Αφηγούνται την τραγική ιστορία της θηλυκότητας στα πεδία των μαχών, δημιουργώντας ένα τοπίο μνήμης, όπου συνδέονται το παρόν με το παρελθόν, το πραγματικό με το ονειρικό.
Πώς άραγε ζει μια γυναίκα έναν πόλεμο; Πώς τον βιώνει; Συνήθως τις σκεφτόμαστε μόνο ως θύματα, αυτές και τα παιδιά. Όχι ότι δεν είναι... Στον πόλεμο, όλοι υποφέρουν, ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας, εθνότητας, όπου κι αν είναι, είτε είναι στο πεδίο της μάχης είτε σε μια πόλη που βομβαρδίζεται... Σε κάθε περίπτωση βλέπεις τη φρίκη, το έγκλημα, τον τρόμο...
«Ο πόλεμος ζωγραφίζει τα δικά του πορτραίτα».
Στον πόλεμο, οι άνθρωποι αλλάζουν. Αποκαλύπτονται όλα τα ζωώδη ένστικτα της ανθρώπινης φύσης. Και αυτά πάμπολλες φορές τρομάζουν... Γιατί ο άνθρωπος, για να επιβιώσει – ιδίως σε τέτοιες ακραίες καταστάσεις – μπορεί να φτάσει στο σημείο να "φάει" (κυριολεκτικά και μεταφορικά) το διπλανό του. Όσοι έχουν ζήσει πόλεμο, φαίνεται στα πρόσωπά τους, στο βλέμμα τους. Αυτό το βίωμα, όσο και να κράτησε, έχει γράψει μέσα τους και δε ξεγράφει. Δε χρειάζεται να ανατρέξετε σε παλιές φωτογραφίες από ιστορικούς πολέμους (πχ Β’ Παγκόσμιος πόλεμος) για τέτοια ντοκουμέντα. Κοιτάξτε τα μάτια των Παλαιστινίων, των Σύριων, των Αφγανών και τόσων άλλων λαών που δεν έχουν ζήσει ποτέ σε καιρό ειρήνης.
Το έργο «Ο πόλεμος δεν έχει πρόσωπο γυναίκας» είναι ένα αντιπολεμικό έργο, αλλά και μια εξομολόγηση με σκοπό τη θεραπεία από όσα φρικιαστικά έζησαν αυτές οι γυναίκες στον πόλεμο. Δεν έχει σημασία σε ποιον. Γι’ αυτό και η επικαιρότητά του ανατριχιάζει. Σε όλη σχεδόν τη διάρκεια του έργου οι δύο ηθοποιοί απευθύνονται στους θεατές κοιτώντας τους στα μάτια. Σπάνια απευθύνονται η μία στην άλλη. Αυτές τα ζήσανε, τα ξέρουν, συμπάσχουν και συναισθάνονται η μία την άλλη. Εμείς είμαστε τυχεροί που δεν ήμασταν και δεν είμαστε στη θέση τους. Μπορεί να βρεθούμε όμως κάποια στιγμή. Γι’ αυτό έχει σημασία να ακούμε τέτοιες ιστορίες, να ενδιαφερόμαστε για το τι γίνεται στον κόσμο... Ίσως μόνο έτσι μπορούμε να αποτρέψουμε τον πόλεμο. Γιατί, "είναι τρομακτικό να θυμάσαι, αλλά ακόμα πιο τρομακτικό να μη θυμάσαι".
Η Κάτια Γέρου και η Ναταλία Γεωργοσοπούλου ήταν εκπληκτικές. Οι βαθειά ανθρώπινες ερμηνείες τους φώτισαν την ανθρώπινη διάσταση των ιστοριών αυτών των γυναικών και άγγιξαν τις ανθρώπινες πλευρές των θεατών προκαλώντας συγκίνηση. Προσωπικά, δε νομίζω ότι θα ξεχάσω ποτέ τη σκηνή με τα ψωμάκια. Ήταν τόσο ανατριχιαστική που σχεδόν πάγωσα...
Τέλος, με αφορμή και αυτό το έργο, θυμήθηκα κάτι στίχους από ένα τραγούδι του John Lennon:
And so this is Christmas
For weak and for strong
For rich and the poor ones
The war is so long
And so Happy Christmas
For black and for white
For yellow and red ones
Let’s stop all the fight [...]
Δε θέλουμε άλλη φρίκη! Δε θέλουμε άλλο φόβο! Δε θέλουμε άλλο πόλεμο! «Δε θέλουμε άλλο αίμα!»
Comentários