Στις 11 Αυγούστου, είχα τη χαρά να επισκεφτώ το ωραιότερο θέατρο του κόσμου, την Επίδαυρο, για χάρη της παράστασης «Εκάβη» του Ευριπίδη που περιοδεύει σε όλη την Ελλάδα. Όσο να πεις, είναι διαφορετική η αίσθηση να βλέπεις αρχαίο δράμα σε αρχαίο θέατρο και δη σ’ αυτό το αρχαίο θέατρο. Τόσο φιλικό προς τους ηθοποιούς και τους θεατές. Πάμε τώρα στο έργο σαν έργο...
Η "ΕΚΑΒΗ" διαδραματίζεται στη Θράκη, τη χώρα του βασιλιά Πολυμήστορα. Οι Έλληνες επιστρέφουν στην Ελλάδα μετά το τέλος του Τρωικού πολέμου με τις Τρωαδίτισσες σκλάβες τους. Στην αρχή του έργου εμφανίζεται το είδωλο του Πολύδωρου, του μικρότερου γιου της Εκάβης, που αφηγείται ό,τι έχει προηγηθεί (τη φυγάδευσή του από τον Πρίαμο μαζί με χρυσάφι, την παραμονή του στη Θράκη και τη δολοφονία και μη ταφή του από τον Πολυμήστορα) καθώς και ό,τι πρόκειται να ακολουθήσει. Στο πρώτο μέρος της τραγωδίας, η Εκάβη μαθαίνει ότι η κόρη της, Πολυξένη, πρέπει να θυσιαστεί πάνω στον τύμβο του Αχιλλέα ικανοποιώντας την επιθυμία του. Η Πολυξένη, παρά τις ικεσίες της Εκάβης στον Οδυσσέα, που έρχεται να την παραλάβει, θυσιάζεται. Στο δεύτερο μέρος, η Εκάβη βρίσκει το σώμα του Πολύδωρου, σφαγμένο, φαγωμένο από τα ψάρια και άταφο (!). Έχοντας χάσει κάθε ελπίδα, εκδικείται τον Πολυμήστορα σκοτώνοντας τα παιδιά του και τυφλώνοντάς τον. Είναι φανερό ότι πρόκειται για ένα αντιπολεμικό έργο, που αναδεικνύει τις συνέπειες του πολέμου για τον ηττημένο αλλά και πού μπορεί να φτάσει ο νικητής. Ο Ευριπίδης το έγραψε στα χρόνια του Πελοποννησιακού πολέμου, όπου οι Αθηναίοι, ενώ έχουν χάσει πολύ κόσμο στις μάχες και στην πόλη τους από το λοιμό, συνεχίζουν και στέλνουν κόσμο να σκοτωθεί.
Ο Τρωικός πόλεμος, εν προκειμένω, χρονικά, έχει τελειώσει. Η Εκάβη χάνει τα δύο τελευταία παιδιά της εκτός πολέμου. Αυτός ο πόνος την μετατρέπει σε ζώο. Ξυπνούν τα ζωώδη ένστικτά της, όπως ξυπνούν στους ανθρώπους σε κάθε πόλεμο.
Οι πόλεμοι του τότε δε διαφέρουν καθόλου από τους τωρινούς. Η βία που ασκείται, ακόμα κι αν ασκείται με κάποια πιο "σύγχρονα" μέσα, και στο βαθμό που ασκείται, είναι της ίδιας δυναμικής και έντασης. Αντίστοιχα, και οι συνέπειες του πολέμου, ιδίως στον άμαχο πληθυσμό – γυναίκες και παιδιά – κρατάνε χρόνια.
Η Εκάβη, όπως και τόσες άλλες Εκάβες, «ακόμα πετιέται τη νύχτα από τους εφιάλτες». Αναρωτιέται γιατί; Κι εγώ αναρωτιέμαι...
«Από τη βαθειά θάλασσα, τα πελαγίσια κύματα τον πέταξαν». Πολλές αναγωγές στο σήμερα. Από τον μικρό Αϊλάν στους νεκρούς της Πύλου και τόσων άλλων ναυαγίων. Πόσοι ακόμα γονείς, σαν την Εκάβη, θα αναγκάζονται να βάλουν τα παιδιά τους σε μια βάρκα, να τα διώξουν από τον τόπο τους για να τα σώσουν, για να τους τα πάρει η θάλασσα ή η κερδοσκοπία, ο πόλεμος και ο ρατσισμός; Πόσοι ακόμα αθώοι άμαχοι νεκροί από πολέμους και ναυάγια; "Φτάνουν πια οι νεκροί!"
Comments