Ο Στέλιος Ανατολίτης τη φετινή σεζόν επιστρέφει στη σκηνή με την 4η σόλο παράσταση του που ονομάζεται "Κατά διαόλου". Αυτό που είναι το αγαπημένο μου στην κωμωδία του Στέλιου Ανατολίτη είναι πως οι παραστάσεις του είναι για όλους. Για όλους τους ανθρώπους, για όλες τις ηλικίες, για όλα τα γούστα γενικά! Είναι ο πρώτος που προτείνω σε όσους θέλουν να εισαχθούν στη stand up σκηνή. Τη μια στιγμή γελάς με καρχαρίες που κάνουν ναρκωτικά (πώς γίνεται αυτό; Δείτε την παράσταση του για να μάθετε), εφορία και γάτες και την άλλη στιγμή γελάς για κάποιο σοβαρό υπαρξιακό και πολύ ανθρώπινο θέμα, τις ψυχικές και μη ασθένειες, το πένθος κλπ.
Και η πραγματική τέχνη του stand up για μένα νομίζω, ότι είναι αυτή η υπέροχη ανθρώπινη δυνατότητα να μπλέκονται όλα αυτά τα μικρά κομματάκια της ζωής μαζί - τα όμορφα και τα άσχημα - και να δημιουργείται για 1.30 ώρα ένα ψηφιδωτό από ανθρώπινη χαρά, ενσυναίσθηση, αγάπη, συγκίνηση και ίσως και λίγη λύπη για μερικά δευτερόλεπτα, μέχρι να έρθει το επόμενο γέλιο και να την κουβαλήσει μακριά!
Διαβάζοντας τις λέξεις "Κατά διαόλου" μάλλον στο μυαλό μας έρχονται πολλά συλλογικά τραύματα των τελευταίων ετών, οπότε αποφάσισα να κάνω μια συζήτηση με τον ίδιο το Στέλιο για να μου εξηγήσει τι - απ' όλα - πάει "Κατά διαόλου" τελικά!
Τι είναι αυτό που πάει «κατά διαόλου» κατά τη γνώμη σου;
Είναι μια γενικότερη αίσθηση που μου βγάζει ο πλανήτης τα τελευταία χρόνια. Δεν ξέρω τι είναι, αλλά μυρίζει μπαρούτι όλη η ατμόσφαιρα. Θυμίζει μια άλλη εποχή, όπου οι χώρες δεν έχουν πρόβλημα να μπούνε σε συρράξεις, ο κόσμος είναι εξοργισμένος, στρεφόμαστε εύκολα ο ένας εναντίον του άλλου και χάνουμε λίγο το δάσος. Ας ελπίσουμε να είναι απλώς μια φάση και τίποτα παραπάνω.
Έχοντας πλέον κλείσει πάνω από 10 χρόνια στη σκηνή πως νιώθεις για το stand up comedy ως «κανονική δουλειά»;
Το stand up ανήκει στις παραστατικές τέχνες, οπότε είναι μια κανονικότατη θεατρική (κατά βάση) δουλειά. Ο κωμικός είναι ταυτόχρονα κι ελεύθερος επαγγελματίας με ό,τι συνεπάγεται αυτό: ρίσκο, αβεβαιότητα και απόλυτη εξάρτηση από τη διάθεση της κάθε κυβέρνησης. Από την άλλη παραμένει ένα πολύ δημιουργικό επάγγελμα, έχει πολύ ταξίδι, επαφή με κόσμο από όλα τα πιθανά μέρη και μπορώ να πω ότι είμαι αρκετά τυχερός, καθώς έχω μια όμορφη σύνδεση με το κοινό. Αυτή η σύνδεση με τόσους αγνώστους ανά τον πλανήτη είναι κάτι μοναδικό και υπέροχο και είμαι πολύ τυχερός που το έχω στη ζωή μου. Είναι όλοι εξαιρετικά γλυκούληδες.
Μετά από την εμπειρία τεσσάρων σόλο παραστάσεων, υπάρχουν ακόμα αστεία που σε εκπλήσσουν όταν λειτουργούν ή το αντίθετο;
Καλά, εννοείται. Ακόμη γελάω σαν χαζός με ό,τι μου φαίνεται αστείο. Και σίγουρα βαριέμαι τα πιο τετριμμένα αστεία, χωρίς όμως, πλέον, να σνομπάρω τη χρησιμότητά τους. Με τα χρόνια κατάλαβα ότι μια παράσταση μπορεί να περιέχει πολλών ειδών αστεία, άλλα πιο εγκεφαλικά, άλλα εντελώς σαχλά κι όλο αυτό είναι μέρος ενός συνόλου που παράγει γέλιο.
Όταν είναι η ώρα να δημιουργήσεις μια νέα σόλο παράσταση πώς παίρνει μορφή το κεντρικό θέμα; Το ξέρεις από πριν ή βγαίνει στην πορεία μέσω της διαδικασίας συγγραφής και των δοκιμών;
Αχ, αυτό αν το βρείτε, πείτε το μου κι εμένα. Δεν έχω ιδέα πώς περνάς από τον πανικό του: "ΔΕΝ ΕΧΩ ΤΙΠΟΤΑ, ΤΙ ΘΑ ΚΑΝΩ, ΟΛΑ ΜΟΥ ΦΑΙΝΟΝΤΑΙ ΕΝΤΕΛΩΣ ΧΑΖΑ" στο "Έχω μια παράσταση, θα το βρούμε".
Συνήθως το κεντρικό θέμα με ταλαιπωρεί πολύ. Στις δύο πρώτες, "Μάχες με Νεράιδες" και "Χάπι" βγήκε αργότερα, στην πορεία των παραστάσεων. Στην "Κανονική Δουλειά" με απασχολούσε στο μεταπανδημικό κλίμα το θέμα της εργασίας γενικότερα και είπα να γράψω κάτι προς τα εκεί.
Στο "Κατά Διαόλου" θυμάμαι να σκέφτομαι αν θέλω να κάνω κάτι βαρύ όπως το "Χάπι" ή αν θέλω να κάνω κάτι σαχλό και ανάλαφρο. Τελικά, μου βγήκε μια μίξη των παραπάνω, αρκετά σοβαρά θέματα αλλά με μια ελαφριά διακωμώδηση που εν τέλει δεν βαραίνει τον θεατή. Ή έτσι θέλω να πιστεύω, χαχα.
Στις παραστάσεις σου ως τώρα έχεις θίξει μέσω της κωμωδίας σοβαρά θέματα ψυχικής υγείας, πένθους κλπ. Πιστεύεις ότι το stand up μπορεί να βοηθήσει στη συζήτηση γύρω από τα θέματα αυτά ή και να έχει «θεραπευτική» επίδραση στο κοινό;
Θα ήθελα να πω ότι δεν σκέφτομαι ιδιαίτερα αν θα θίξω κάποιο "σοβαρό" θέμα ή όχι. Απλώς γράφω αυτό που μου φαίνεται αστείο και ενδιαφέρον. Πάει λίγο ανάποδα, δηλαδή, επειδή η ζωή μου εμπεριέχει το πένθος ή την ψυχική ασθένεια για παράδειγμα, γράφω με βάση αυτό. Με ενδιαφέρει, πιστεύω ότι μπορώ να βγάλω αστεία από αυτό και προσπαθώ να το κάνω.
Δεν ξέρω για τη θεραπευτική επίδραση και σίγουρα δεν είναι αυτός ο αυτοσκοπός μιας παράστασης. Το stand up έχει σκοπό να σε κάνει να γελάσεις, όλα τα υπόλοιπα είναι κάπως σαν ένα πάρεργο. Το γέλιο σίγουρα έχει μια θεραπευτική επίδραση σε κάθε πλάσμα εκεί έξω. Οπότε μπορούμε να πούμε με βάση τα παραπάνω ότι, ναι, για κάποιο άτομο ίσως λειτουργήσει θεραπευτικά.
Πάντως δεν προτείνω σε κανένα πλάσμα εκεί έξω να βασιστεί στο stand up για θεραπεία, οι ψυχολόγοι κάνουν πολύ καλύτερα αυτή τη δουλειά. Είναι, άλλωστε, η κανονική δουλειά τους.
Πέρα από κωμικός – podcaster, χημικός, μουσικός – είσαι και συγγραφέας των μυθιστορημάτων «Κοάλεμος». Η συγγραφή βιβλίων και stand up συνδέεται κάπως; Έχει κοινή βάση;
Στο εξωτερικό είναι παράδοση οι κωμικοί να γράφουν κι από κανένα βιβλίο στη διάρκεια της καριέρας τους. Ο Jimmy Carr για παράδειγμα έγραψε το "The Naked Jape", ένα βιβλίο για την ιστορία του αστείου. Ο Daniel Sloss έγραψε ένα εντελώς διαφορετικό, κάτι σαν ημερολόγιο εκνευρισμού. Η σπουδαία Tina Fay έγραψε το "Bossypants" τον καιρό που ήταν έγκυρος, ένα μίγμα memoir και συμβουλών για την καριέρα μιας γυναίκας στην κωμωδία. Εξαιρετικό και αυτό. Ο Stephen Fry είναι ένας κανονικότατος συγγραφέας με πληθώρα υλικού.
Στην Ελλάδα έχει γράψει ο Λάμπρος Φισφής το "Τετράδιο Κωμωδίας", ο Δημήτρης Χριστοφορίδης το "Δέλτα", ο Κώστας Μαλιάτσης το "Ήρθε το Χαρτί" κι ο Γιώργος Χατζηπαύλου το "Κόμεντι Σκρίπτα". Για τον Ηλία Φουντούλη τι να πούμε; "Κάτι χαμογελάει στις Σκιές", "Χαρτί και Καλαμάρι", "the Real Yoghurt Book" και έχουμε να δούμε ακόμη πολλά από αυτόν. Παιδιά, συγγνώμη αν ξέχασα κάποιον.
Νομίζω ότι τα στοιχεία δείχνουν ότι συνδέονται και είναι ίσως και λογικό καθώς και το stand up είναι μια μορφή συγγραφής απλώς έχει κι ένα performative στοιχείο που μετουσιώνει το κείμενο σε λόγο.
Στέλιο σε ευχαριστώ πολύ για τη συζήτηση και ελπίζω να τα ξαναπούμε σύντομα!
Kommentare